Wie met cryptocurrency aan de slag gaat, kan er niet omheen: het begrip ‘Blockchain’. Het is volgens sommigen de grootste uitvinding sinds de uitvinding van het internet zelf. Steeds meer bedrijven verkennen de mogelijkheden van de Blockchain om data en transacties veilig op te kunnen slaan. Maar wat is dat nu eigenlijk? En wat kun je ermee?
Wat is Blockchain?
Blockchain is een soort database, een grootboek, waarin transacties en andere data opgeslagen kunnen worden. Bij transacties gaat het niet per se om betalingen met een digitale munt, maar het is wel het meest sprekende voorbeeld. Ook contracten kunnen worden vastgelegd op de Blockchain, maar ook diploma’s en eigendomsbewijzen. In theorie zou met de Blockchain een notaris onnodig worden.
Natuurlijk moeten de afspraken die geregistreerd worden wel kloppen en gecontroleerd worden. Dat gebeurt door middel van ‘blocks’. Dat zijn blokjes informatie die digitaal ondertekend zijn door beide partijen. Er is geen derde partij (zoals een bank of een notaris), en de blocks worden direct opgeslagen in de database. Door middel van ‘proof of work’ (een soort verificatie), controleren alle aangesloten computers op de database of de informatie nog klopt. Als de informatie niet blijkt te kloppen, gaat de hele afspraak niet door.
Cryptografie en blockchain technologie
Dit is juist waarom we Bitcoin en andere valuta ‘crypto currency’ noemen: omdat alle informatie die wordt opgeslagen in Blockchain onleesbaar wordt gemaakt middels cryptografie. Kortom: het is niet zomaar te openen en te lezen. Alle transacties worden in blokjes opgeslagen in een groot netwerk van computers. Ieder blokje heeft informatie over het vorige blokje. Zo ontstaat een grote, lange, onkraakbare ketting aan informatie. De database is zo op en top beveiligd.
Als we denken aan een database, denken we al heel snel aan een grote centrale computer die bomvol informatie zit. Je denkt aan de ouderwetse dossierkast; een verzamelplaats van allerlei informatie. Dat zit bij Blockchain anders: er is niet één centrale Blockchain, maar meerdere kleine kopietjes. Er zijn meerdere knooppunten (computers) die allemaal exact dezelfde kopie van de Blockchain hebben. Deze knooppunten noemen we ook wel ‘nodes’.
Hoezo ‘blockchain’?
We noemen de Blockchain zo, omdat het allemaal blokjes zijn die aan elkaar worden verbonden middels een grote, onkraakbare ketting. De structuur zorgt ervoor dat alle gegevens betrouwbaar zijn. Knoei je met de gegevens? Dan komen de andere computers op het netwerk daar meteen achter.
In principe heeft een blockchain vier eigenschappen:
1. Alle gegevens (op privé gegevens na) zijn openbaar en inzichtelijk;
2. Alle informatie wordt decentraal opgeslagen, verdeeld over verschillende computers;
3. Alle data wordt opgeslagen op een bepaald tijdstip;
4. De code is open-source. Iedereen kan deze dus inzien en aanpassen.
Wie controleert?
Als er informatie wordt opgeslagen, willen we al snel dat er een soort toezichthouder is. Die is er niet bij de Blockchain. Iedereen is toezichthouder. Nieuwe transacties worden namelijk door de computers op het netwerk opgeslagen. Daarvoor moet eerst een code worden geschreven, die de informatie kloppend maakt. Alle computers moeten het met elkaar eens zijn dat de code klopt. Alleen dan kan de data worden opgeslagen.
Op die manier wordt voorkomen dat data wordt gemanipuleerd. Niemand kan op eigen houtje informatie opslaan of wijzigen. Foute, schadelijke transacties kunnen dus niet worden verwerkt.
Op die manier blijft het gebruik van de Blockchain veilig. Het systeem is immers niet afhankelijk van één centrale database. Er ontstaat dus geen groot probleem als er iets met een van de knooppunten gebeurt. Stel dat een knooppunt gehackt wordt en er informatie wordt aangepast. Dan stuurt de computer deze informatie het netwerk in. De andere computers merken dan dat de informatie niet klopt, en wijzen de aanpassing af. Daardoor is de Blockchain altijd veiliger dan een centrale database.
Waar kunnen we de Blockchain voor gebruiken?
We kunnen de Blockchain voor veel verschillende toepassingen gebruiken. De bekendste toepassing is natuurlijk het gebruik van virtuele munteenheden. Denk maar aan Bitcoin of Ethers. Iedere variant heeft een eigen Blockchain-database, waardoor de tussenkomst van een bank onnodig is. Maak je geld over, dan wordt dit van je saldo afgeschreven en bijgeschreven bij de ontvanger. Ontvang je geld? Dan wordt dit bijgeschreven op jouw bankrekening en afgeschreven bij de verzender. Terwijl internationale banken er soms dagen over doen om transacties te verwerken, is het nu in minder dan 10 minuten geregeld. Zo kunnen crypto-eigenaren snel handelen met de hele wereld.
De Blockchain kan ook worden gebruikt in de zorg, middels zogenaamde ‘smart contracts’. Een zorgverzekeraar en een klant kunnen dan afspraken vastleggen. Op het moment dat een klant zorg ontvangt, kan dat in het slimme contract worden vastgelegd. Het contract checkt en bepaalt dan dat je verzekerd bent. Valt iets binnen jouw dekking (met andere woorden: staat het zo opgenomen in het contract)? Dan wordt het automatisch vergoed. Zo voorkom je tijdrovende procedures en declaratieprocessen.
Er zijn nog veel meer voorbeelden te verzinnen voor het gebruik van de Blockchain. Denk maar aan het verzamelen van patiëntgegevens voor dokters, ziekenhuizen en apotheken, of voor het regelen van auteursrechten. En misschien sluit je in de toekomst zelfs je energiecontract wel via de Blockchain af.
De Bitcoin als betaalmiddel
Bitcoin maakt gebruik van de Blockchain. Eerder legden we al het proces uit van het overmaken en ontvangen van cryptocurrency. Het is een misverstand dat Bitcoin op een soort bank staat: het staat juist op veel verschillende computers. Er is geen bank, overheidinstelling of andere onderneming die de transacties onderling controleert. Daardoor kan de waarde ook niet kunstmatig verhoogd worden. Er kan ook geen geld worden ‘bijgedrukt’. Wel geldt er een maximum hoeveelheid Bitcoin die in omloop kunnen zijn.
Wie gebruik wil maken van Bitcoin, moet een persoonlijke digitale portemonnee hebben. Dit noemen we de wallet. Die kan online worden ondergebracht, maar kan ook op een eigen computer worden geplaatst middels software, of worden beveiligd middels hardware. Om te kunnen betalen met Bitcoin gebruik je je public key. Je private key houd je geheim, net als je pincode: deze geeft toegang tot de Bitcoin.
Wie een ‘public key’ van iemand heeft, kan geld overmaken. Zie het als een soort rekeningnummer. Het geld kan er alleen worden afgehaald als je een handtekening hebt, die wordt aangemaakt door de private key. Het is heel belangrijk de private key voor jezelf te bewaren, omdat je geen toegang meer tot je cryptocurrency hebt als je deze verliest.
Zijn de Blockchain en bitcoin veilig?
De Blockchain is over het algemeen relatief veilig. De manier waarop data wordt gecontroleerd is veiliger dan het onderbrengen van data in slechts één database. Het overmaken en ontvangen van Bitcoin gebeurt anoniem; je ziet geen naam, adres of bankrekeningnummer. Zo wordt de privacy gewaarborgd en is het gebruik van Bitcoin mogelijk veiliger dan het gebruiken van traditionele betaalmethoden.
Misschien heb je eens gelezen over hacks op zogenaamde exchanges (beurzen). Dat komt helaas wel eens voor, maar dit soort problemen worden vaak snel opgelost door snel nieuwe versies uit te brengen. Helaas betekent bij een online hack weg wel echt weg, en zijn Bitcoin niet meer terug te halen. Daarom is het belangrijk je munten ook offline op te slaan, op bijvoorbeeld een hardware wallet (een soort USB-stick) of een paper wallet.
Het kan best zijn dat we over tien jaar van nu allemaal met cryptocurrency betalen. Je hoeft nooit meer te wisselen bij een geldwisselkantoor, hoeft niet meer te wachten tot banken transacties goedkeuren en geld wordt niet meer door de overheid beheerd. Maar daar schuilt ook het gevaar: cryptocurrency is onderhevig aan speculatie. Door sommigen wordt het gezien als een soort zeepbubbel die ieder moment kan knappen. Daarom is investeren in Bitcoin en andere cryptomunten nooit zonder risico’s. Maar over het algemeen kunnen we stellen dat het systeem achter cryptocurrency en de bijbehorende blockchain techniek relatief veilig zijn.
